Thị Xã An Nhơn: Hành Trình Phát Triển Và Tầm Nhìn Quy Hoạch Đến Năm 2045

Thị xã An Nhơn, thuộc tỉnh Bình Định, đang vươn mình trở thành một trong những đô thị trọng điểm của khu vực miền Trung Việt Nam. Với vị trí địa lý đắc địa, tiềm năng kinh tế đa dạng và chiến lược quy hoạch bài bản, An Nhơn không chỉ là một trung tâm giao lưu kinh tế – văn hóa mà còn là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết về Thị xã An Nhơn, từ lịch sử hình thành, hiện trạng phát triển, đến kế hoạch quy hoạch Thị xã An Nhơn với tầm nhìn dài hạn đến năm 2045, được hỗ trợ bởi những số liệu cụ thể.

1. Tổng Quan Về Thị Xã An Nhơn

1.1. Vị Trí Địa Lý Và Đặc Điểm Hành Chính

Thị xã An Nhơn nằm ở phía Nam tỉnh Bình Định, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 17 km về phía Tây Bắc và cách sân bay Phù Cát chỉ 8 km về phía Nam. Với diện tích tự nhiên khoảng 244,49 km², An Nhơn được bao bọc bởi các huyện lân cận như sau:

• Phía Bắc: Giáp huyện Phù Cát.
• Phía Nam: Giáp huyện Tuy Phước và Vân Canh.
• Phía Đông: Giáp huyện Phù Cát và Tuy Phước.
• Phía Tây: Giáp huyện Tây Sơn.

Hiện tại, Thị xã An Nhơn bao gồm 15 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm 5 phường (Nhơn Thành, Đập Đá, Nhơn Hưng, Bình Định, Nhơn Hòa) và 10 xã (Nhơn Mỹ, Nhơn Hậu, Nhơn Phúc, Nhơn Khánh, Nhơn Lộc, Nhơn Tân, Nhơn Thọ, Nhơn An, Nhơn Phong, Nhơn Hạnh). Theo số liệu thống kê năm 2019, dân số của thị xã đạt khoảng 178.709 người, và dự báo đến năm 2045 sẽ tăng lên khoảng 260.000 người theo kế hoạch quy hoạch.

1.2. Lịch Sử Và Giá Trị Văn Hóa

Thị xã An Nhơn mang trong mình bề dày lịch sử với những dấu ấn văn hóa đặc sắc của vùng đất võ Bình Định. Nơi đây từng là kinh đô Vijaya của Vương quốc Chăm-pa từ thế kỷ 11 đến 15, để lại nhiều di tích lịch sử như Thành Đồ Bàn. Ngoài ra, An Nhơn còn nổi tiếng với các làng nghề truyền thống như làng gốm Gò Sành, làng rèn Nhơn Lộc, và các lễ hội dân gian độc đáo. Những giá trị văn hóa này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là nền tảng để phát triển du lịch trong chiến lược quy hoạch Thị xã An Nhơn.

1.3. Hiện Trạng Kinh Tế – Xã Hội

Trước khi đi sâu vào kế hoạch quy hoạch Thị xã An Nhơn, cần hiểu rõ hiện trạng kinh tế – xã hội của khu vực này. Theo báo cáo của UBND Thị xã An Nhơn, trong quý I/2021, tổng giá trị sản xuất đạt 3.191,6 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó:

• Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp: 2.833,9 tỷ đồng (tăng 15%).
• Giá trị xây dựng: 357,7 tỷ đồng (tăng 8,2%).

Thị xã hiện sở hữu các khu công nghiệp lớn như Khu công nghiệp Nhơn Hòa và các cụm công nghiệp nhỏ hơn như Gò Đá Trắng, Nhơn Phong, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương. Bên cạnh đó, An Nhơn còn là vùng đất nông nghiệp trù phú với đồng bằng màu mỡ, thuận lợi cho trồng trọt và chăn nuôi.

2. Quy Hoạch Thị Xã An Nhơn: Chiến Lược Phát Triển Đến Năm 2045

Ngày 23/10/2024, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Quyết định số 3699/QĐ-UBND, phê duyệt đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thị xã An Nhơn đến năm 2045. Đây là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu hành trình chuyển mình của An Nhơn từ một thị xã lên thành phố trực thuộc tỉnh trước năm 2025, đồng thời hướng tới mục tiêu trở thành đô thị loại III và vùng động lực chính của Bình Định.

2.1. Mục Tiêu Và Tính Chất Quy Hoạch

Quy hoạch Thị xã An Nhơn được xây dựng với các mục tiêu chiến lược như sau:

• Phát triển bền vững: Đẩy mạnh đô thị hóa, hoàn thiện cơ sở hạ tầng đồng bộ, nâng cao chất lượng sống của người dân.
• Đa ngành hóa kinh tế: Tập trung phát triển công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, thương mại và dịch vụ.
• Tăng cường kết nối vùng: Trở thành đô thị vệ tinh của TP. Quy Nhơn và trung tâm giao lưu kinh tế – văn hóa khu vực miền Trung – Tây Nguyên.
• Cụ thể hóa quy hoạch tỉnh: Phù hợp với Quy hoạch tỉnh Bình Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 (Quyết định số 1619/QĐ-TTg ngày 14/12/2023).

Tính chất của quy hoạch nhấn mạnh vai trò của An Nhơn như một đô thị thuộc phân vùng phía Nam tỉnh Bình Định, với định hướng ưu tiên đầu tư để thúc đẩy quá trình đô thị hóa.

2.2. Quy Mô Và Phạm Vi Quy Hoạch

• Phạm vi: Bao gồm toàn bộ ranh giới hành chính Thị xã An Nhơn, với tổng diện tích 244,49 km².
• Dân số dự báo: Đến năm 2045, dân số đạt khoảng 260.000 người, tăng trưởng trung bình 1,5%/năm từ mức hiện tại.
• Thời hạn lập quy hoạch: Đến năm 2045, với các giai đoạn ngắn hạn (đến 2025), trung hạn (đến 2035) và dài hạn (đến 2045).

2.3. Quy Hoạch Hạ Tầng Giao Thông

Hạ tầng giao thông là một trong những trụ cột chính của quy hoạch Thị xã An Nhơn. Với vị trí chiến lược, An Nhơn sở hữu hệ thống giao thông đa dạng gồm đường bộ, đường sắt và đường hàng không. Chi tiết quy hoạch giao thông bao gồm:

• Quốc lộ 1A: Đoạn qua thị xã dài 14,1 km, được nâng cấp thành đường đô thị với lộ giới từ 30m – 52m tùy khu vực (Nhơn Thành: 30m, Nhơn Hưng: 32m, Nhơn Hòa: 52m).
• Quốc lộ 19, Quốc lộ 19B: Nâng cấp theo định hướng phát triển giao thông quốc gia, kết nối cảng biển Quy Nhơn với vùng Bắc Tây Nguyên (dài 14,3 km qua địa bàn).
• Đường cao tốc Bắc – Nam: Đoạn Hoài Nhơn – Quy Nhơn đi qua An Nhơn, dự kiến hoàn thành trước 2030, rút ngắn thời gian di chuyển từ Quảng Ngãi đến An Nhơn còn hơn 1 giờ.
• Đường tỉnh ĐT 638: Tuyến phía Tây tỉnh, lộ giới 65m, kết nối từ Nhơn Thành đến Khu kinh tế Nhơn Hội .
• Đường sắt: Tuyến Bắc – Nam dài 12 km với ga tránh Bình Định; định hướng phát triển tuyến đường sắt cao tốc Quy Nhơn – Pleiku.

Ngoài ra, quy hoạch bổ sung các tuyến đường nội thị, đường gom và kết nối với sân bay Phù Cát , tạo thành mạng lưới giao thông liên kết chặt chẽ, hỗ trợ phát triển kinh tế và du lịch.

2.4. Quy Hoạch Hạ Tầng Đô Thị

Để đạt tiêu chí đô thị loại III, quy hoạch Thị xã An Nhơn tập trung vào các yếu tố hạ tầng đô thị sau:

• San nền và thoát nước mưa: Cao độ xây dựng khống chế tối thiểu tần suất 5%, chia thành 5 lưu vực thoát nước chính (sông Đập Đá, Gò Chàm, Thị Lựa, Tân An, Cầu Gành). Quy hoạch bổ sung hành lang thoát lũ sông Kôn – Hà Thanh, cấm lấn chiếm các khu vực cầu cống.
• Cấp nước: Đảm bảo nguồn nước sạch cho dân cư và khu công nghiệp, với công suất dự kiến tăng từ 50.000 m³/ngày (2025) lên 120.000 m³/ngày (2045).
• Xử lý rác thải: Xây dựng khu xử lý tập trung với khối lượng tối thiểu 135 tấn/ngày, kết hợp các điểm thu gom tại địa phương.
• Điện lực và viễn thông: Đầu tư hệ thống điện lưới đồng bộ, kết nối với trạm biến áp 110/22kV tại Khu công nghiệp Nhơn Hòa; xây dựng mạng viễn thông ngầm với nhu cầu 3.443 thuê bao.

2.5. Quy Hoạch Các Khu Chức Năng

Quy hoạch Thị xã An Nhơn phân chia không gian đô thị thành các khu vực chức năng rõ ràng:

• Khu dân cư: Mở rộng các khu dân cư hiện hữu tại Nhơn Hòa, Nhơn Thành, dự kiến dân số tại phường Nhơn Hòa đạt 30.000 người (theo đồ án quy hoạch phân khu 1/2000).
• Khu công nghiệp: Phát triển Khu công nghiệp Nhơn Hòa và các cụm công nghiệp nhỏ (Gò Đá Trắng, Nhơn Phong) với tổng diện tích khoảng 500 ha, tập trung vào công nghiệp sạch như chế biến gỗ, may mặc, và vật liệu xây dựng.
• Khu thương mại – dịch vụ: Xây dựng các trung tâm thương mại, chợ đầu mối tại Nhơn Hưng và Bình Định, kết hợp phát triển dịch vụ logistics.
• Khu du lịch – văn hóa: Khai thác di tích Thành Đồ Bàn, làng nghề truyền thống và các lễ hội để phát triển du lịch sinh thái, văn hóa.

3. Tầm Nhìn Tương Lai Của Thị Xã An Nhơn

3.1. Trở Thành Thành Phố Trước Năm 2025

Một trong những mục tiêu lớn nhất của quy hoạch Thị xã An Nhơn là trở thành thành phố trực thuộc tỉnh trước năm 2025. Để đạt được điều này, địa phương đã đầu tư hơn 3.300 tỷ đồng vào hạ tầng từ năm 2022, tập trung vào:

• Nâng cấp hơn 40 km đường giao thông liên xã, phường.
• Hoàn thiện các quy hoạch phân khu, chi tiết để mở rộng không gian đô thị.
• Thành lập thêm các phường từ 6 xã hiện hữu (Nhơn Phúc, Nhơn Lộc, Nhơn Thọ, Nhơn Phong, Nhơn Hậu, Nhơn An).

Theo ông Mai Việt Trung, Bí thư Thị ủy An Nhơn, việc điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2035 và xây dựng quy chế quản lý kiến trúc đô thị là nền tảng để An Nhơn đạt tiêu chí thành phố, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

3.2. Định Hướng Đến Năm 2045

Với tầm nhìn đến năm 2045, quy hoạch Thị xã An Nhơn hướng tới xây dựng một đô thị hiện đại, xanh, sạch và bền vững:

• Kinh tế: Tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 8,3 – 8,7% từ nay đến 2025, sau đó duy trì mức 7 – 8%/năm đến 2045. Công nghiệp và dịch vụ sẽ chiếm tỷ trọng lớn (dự kiến 70% GRDP), trong khi nông nghiệp chuyển đổi sang mô hình công nghệ cao.
• Đô thị hóa: Tỷ lệ đô thị hóa đạt 60% vào năm 2030 và 80% vào năm 2045, với các khu đô thị mới như Tân An Riverside trở thành biểu tượng của sự phát triển.
• Du lịch: Trở thành điểm đến hấp dẫn với lượng khách du lịch đạt 500.000 lượt/năm vào 2045, nhờ khai thác hiệu quả các giá trị văn hóa và kết nối với các địa danh nổi tiếng như Eo Gió, Kỳ Co.

3.3. Tiềm Năng Đầu Tư Bất Động Sản

Thị trường bất động sản tại An Nhơn đang bùng nổ nhờ quy hoạch Thị xã An Nhơn. Giá đất hiện dao động từ 5 triệu/m² đến 37 triệu/m², tùy thuộc vào vị trí và tiềm năng phát triển. Các dự án nổi bật như:

• Khu đô thị Tân An Riverside: Nằm tại cửa ngõ thị xã, mang đến không gian sống hiện đại với diện tích 50 ha.
• Khu dân cư Nhơn Hòa: Quy mô 100 ha, tích hợp thương mại, dịch vụ và nhà ở.

Sự phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt là cao tốc Bắc – Nam và tuyến Quy Nhơn – Pleiku, sẽ là động lực lớn để giá trị bất động sản tăng trưởng mạnh mẽ trong 5-10 năm tới.

4. Thách Thức Và Giải Pháp Trong Quy Hoạch Thị Xã An Nhơn

4.1. Thách Thức

Dù có nhiều lợi thế, quy hoạch Thị xã An Nhơn vẫn đối mặt với một số thách thức:

• Biến đổi khí hậu: Nguy cơ ngập lụt tại các khu vực thấp trũng như Nhơn Thành, Đập Đá đòi hỏi hệ thống thoát nước hiệu quả hơn.
• Nguồn vốn đầu tư: Huy động vốn cho các dự án lớn như cao tốc, khu công nghiệp còn hạn chế.
• Ô nhiễm môi trường: Sự phát triển công nghiệp có thể gây áp lực lên môi trường nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

4.2. Giải Pháp

• Ứng phó biến đổi khí hậu: Xây dựng hệ thống đê điều, kênh mương hiện đại; cập nhật kế hoạch quản lý lũ sông Kôn – Hà Thanh.
• Thu hút đầu tư: Tăng cường hợp tác công-tư (PPP), kêu gọi vốn FDI từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
• Bảo vệ môi trường: Áp dụng công nghệ xanh trong sản xuất, xây dựng khu xử lý chất thải tập trung đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Thị xã An Nhơn đang đứng trước cơ hội lớn để vươn mình trở thành một thành phố hiện đại, năng động và bền vững. Với chiến lược quy hoạch Thị xã An Nhơn được phê duyệt đến năm 2045, địa phương này không chỉ khẳng định vai trò là đô thị vệ tinh của Quy Nhơn mà còn là trung tâm kinh tế – văn hóa của khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Từ hệ thống giao thông đồng bộ, hạ tầng đô thị hiện đại đến các khu chức năng được phân bổ hợp lý, An Nhơn hứa hẹn sẽ là điểm đến lý tưởng cho cư dân và nhà đầu tư trong tương lai gần.