Trong pháp lý Bất Động Sản, pháp lý dành cho dân và dành cho doanh nghiệp là khác nhau.
Với dân thì do dân sinh ra đã có quyền ở, quyền đi lại, quyền sinh sống. Vì cái quyền đó nên đất đai nó phải phục vụ cho dân, dân có quyền dựng căn nhà, làm đường vào ở nơi chưa có quy hoạch, và sau đó hợp thức hóa nó, nhà nước phải hợp thức hóa nếu điều đó không gây hại gì cho xã hội.
Còn doanh nghiệp Bất Động Sản thì khác, vì mục dích của doanh nghiệp là lợi nhuận, thế nên phải tuân thủ các bước theo đúng quy tắc, trình tự thủ tục. Chỉ được làm trên khu đất có quy hoạch, và phải làm đúng quy hoạch, xin phép đàng hoàng, không phép thì không được làm.
Mang danh là doanh nghiệp, nhưng lại áp dụng cách làm của dân, thì bản chất nó không ổn. Lợi dụng cái quyền của dân để làm lợi. Nói trắng ra là cách làm lưu manh. Khi đã lưu manh thì lớn hay bé đều là lưu manh cả.
Xã hội, bản chất là sự kết hợp và tương tác của nhiều người, thế nên hành động của 1 người sẽ ảnh hưởng đến người khác dù ít dù nhiều.
Riêng về xây dựng và Bất Động Sản, có nhiều thứ xây dựng không phải xin phép, bởi vì quản lý nhà nước muốn đơn giản hóa thủ tục, và cũng vì nó không ảnh hưởng lớn đến xung quanh. Và nó thường là những thứ riêng tư, tạm bợ. Đơn cử.
- Nhà cấp 4: Sập chắc không sao, đập cũng dễ.
- Đường tạm.
- Vườn hoa, cây cảnh, cảnh quan, hàng rào…
Đáng lý phải xin phép, nhưng vì nó đơn giản, dễ làm dễ bỏ, nên không xin phép để đỡ mất thời gian. Nhưng dùng cách đó để lý luận rằng “Đất tôi tôi muốn làm gì thì làm” là sai về logic. Vì đất bạn nhưng bạn mua bom về cất hay mua thuốc sâu về chôn đi, tiêu liền, vì những hành động đó ảnh hưởng đến cái chung.
Cái của bạn đang là tạm bợ, riêng tư thì có thể không cần xin phép, nhưng nếu bạn muốn hợp thức hóa, kết nối chung với mọi người thì bạn phải xin phép. Ví dụ con đường, bạn làm tạm thì có thể không xin phép, nhưng bạn đấu nối với giao thông bên ngoài thì phải xin phép, để bên cơ quan quản lý họ đến đánh giá cái đường của bạn có phù hợp với chuẩn không, lỡ bạn làm kém chất lượng, người ta đi vô đó sụp xuống thì ai chịu trách nhiệm?
Ví dụ bạn làm 1 con đường trên đất nhà bạn và lý giải rằng “Đường tôi tôi làm trên đất tôi và không cần xin phép” , có thể bạn đúng. Cơ quan quản lý nhà nước sẽ không coi đó là 1 con đường vì họ không có cơ sở nào thẩm định đó là con đường. Nhưng bạn lại đi rêu rao với người khác rằng đây là con đường thì bạn đang cố tình đánh lận con đen, vì mắt thường thì đó là con đường, nhưng trong quản lý thì đó không phải là con đường vì nó chưa được thẩm định.
Vậy thì góc nhìn pháp lý ở đây là gì?
- Tôi làm 1 cái nó giống con đường trên đất của tôi, tôi nói với khách hàng rằng đây là con đường, nhưng tôi nói với nhà nước rằng đây không phải là con đường mà chỉ là đường tạm.
- Khách hàng thấy cái giống con đường, và được giới thiệu là con đường, lao vào như con thiêu thân. Cơ quan quản lý nhà nước kêu gào bảo nó không phải là con đường, chưa ai duyệt đó là con đường cả.
- Đến một giai đoạn nào đó, khi khách hàng tin vào đó là con đường, nếu nhà nước bảo nó không phải con đường thì sẽ có băng rôn tuần hành lừa đảo này kia nọ. Nếu ngày đó đến, tôi đã lặn không sủi tăm, để lại khách hàng và nhà nước. Khách hàng thì bảo: “Đây là con đường”, nhà nước bảo: “Không phải”. Còn cái đứa biết rõ nó là Tôi thì: Không ai thấy.
Nói chung đứng trên quan điểm nhà nước cũng khó.
–Duc Le–
